Ondanks het grote personeelstekort in bijna alle sectoren, worden statushouders nog weinig ingezet. Hoe kan dat? Aan de hand van de podcast ' Werkverkenners' van BNR zetten we een aantal belangrijke oorzaken op een rij én bekijken we welke rol taal hierin heeft en wat je vanuit taalcoaching kunt doen.
De wil is er, maar niet altijd de mogelijkheid
In bijna alle sectoren is op dit moment een personeelstekort. Tegelijkertijd zijn er steeds meer nieuwkomers in Nederland. Toch zijn statushouders vaak (nog) niet aan het werk, of duurt het (te) lang voordat statushouders kunnen starten op de arbeidsmarkt. De komst van Oekraïense vluchtelingen maakt het verschil tussen willen werken en kunnen werken nog eens extra zichtbaar. Oekraïners mogen (en willen vaak ook) wel direct aan het werk in Nederland. Toch krijgen ze die kans vanuit werkgevers niet altijd.
In de BNR podcast aflevering ‘Statushouders, een bron van talent’ van 29 november 2022 wordt een duidelijk beeld geschetst en besproken hoe moeilijk het integratieproces op de arbeidsmarkt verloopt voor statushouders in Nederland. Wilma Roozenboom (directeur van Refugee Talent Hub), Rob Steenkuijl (Directielid ADG Diensten Groep en initiatiefnemer RefugeeWork) en Shadi Fattoum (statushouder en constructeur bij Sweco) spreken vanuit hun eigen ervaring over het koppelen van werkgevers aan statushouders. Zowel TalentHub als RefugeeWork slaan een brug tussen werkgevers en statushouders. Toch lopen beide organisaties nog tegen verschillende obstakels aan.
Obstakels voor statushouders
Volgens Wilma Rozenboom zijn er drie categorieën obstakels:
- ‘Dingen die te maken hebben met de statushouder zelf’, zoals taal, het feit dat diploma’s niet volledig aansluiten op de Nederlandse arbeidsmarkt en het ontbreken van een relevant netwerk.
- ‘Factoren die te maken hebben met de werkgever’. Dan heb je het over bijvoorbeeld: vooroordelen, "unconscious bias", maar ook processen, procedures en bedrijfscultuur van werkgevers die bepaalde groepen (vaak onbewust) uitsluiten. De groep nieuwkomers wordt dan categorisch uitgesloten, zonder dat er iemand heeft gekeken of een individu bij de organisatie zou passen.
- ‘De publieke framing’. Als je de gemiddelde persoon op straat vraagt wat zijn beeld is bij vluchtelingen, wordt er veel gesproken over ‘mensen die een kans verdienen’. Het zit vaak in het ‘help-frame’. De beeldvorming rondom vluchtelingen is zelden of nooit een beeldvorming van talent. Bijna nooit denken mensen aan vluchtelingen als ‘professionals, die ergens anders geboren zijn.'“
Taal op de werkvloer
Taal wordt gezien als belangrijke barrière. Maar moeten statushouders de taal helemaal beheersen voordat ze aan de slag kunnen gaan? In de podcast komt naar voren dat met de juiste begeleiding, statushouders het leren van Nederlands ook kunnen combineren met werk.
Dat kunnen we vanuit Het Begint met Taal alleen maar beamen en ondersteunen. Taalvrijwilligers kunnen hierin hét verschil maken. Bijvoorbeeld door tijdens het taalcontact (1 op 1, of bijvoorbeeld in een taalcafé) aandacht te besteden aan werk. Een overzicht van taalcoachorganisaties vind je hier.
Daarnaast is Kletsmaatjes gestart met “Kletsmaatjes op de werkvloer”. Via dit programma kunnen werkgevers de statushouders die ze in dienst nemen of hebben, begeleiden in taal op de werkvloer. Door een directe collega, of door contact met een taalvrijwilliger. Bekijk hier de mogelijkheden.
Wat kun jij doen?
Luister allereerst de volledige podcast van BNR terug via: Spotify of Apple Podcasts voor meer informatie over de mogelijkheden en obstakels voor statushouders in de weg naar werk.
Vervolgens kun je als werkgever of werknemer binnen een bedrijf meer open staan voor statushouders en de tijd nemen om hen te begeleiden.
Ook als taalvrijwilliger kun je verschil maken voor een nieuwkomer op weg naar werk. Meld je daarom aan als taalcoach bij een lokale organisatie of bij Kletsmaatjes.
Ben je al actief als taalvrijwilliger, log dan in op het extranet voor vrijwilligers, bekijk de verschillende SpreekTaal modules én bekijk in onze e-learning ‘Extra tips en informatie’ de tips in de les 'Waar kun je naar doorverwijzen ná je taalcoachaanbod?'.